İnternet Alan Adlarında Kayıt Kuruluşu Kimdir?

İnternet alan adlarında kayıt kuruluşu, İnternet Alan Adları Yönetmeliği’nde düzenlenmektedir.

İnternet Alan Adları Yönetmeliği’nin Tanımlar ve Kısaltmalar başlıklı 3. maddesinde kayıt kuruluşu tanımlanmaktadır. İlgili hüküm uyarınca kayıt kuruluşu; başvuru, yenileme, iptal gibi alan adları ile ilgili tüm işlemlerin yapılmasına aracılık eden tarafı ifade etmektedir.

Kayıt kuruluşlarının kimler olabileceği, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) internet sitesinde açıklanmıştır. İnternet alan adı başvurusunda bulunacak kişiler başvuruları için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) internet sitesinde yer alan kayıt kuruluşlarından birini tercih edebilecektir. Alan adı başvurusunda bulunulması sırasında kişiler, tercih ettikleri kayıt kuruluşunun internet sitesinde yer alan başvurunu formunu doldurarak tercih ettiği alan adı için başvuruda bulunmaktadır. Alan adı başvurusunun gerçekleştirilebilmesi için başvuru formu gerçeği yansıtır bir biçimde, tam ve doğru olarak doldurulmalıdır.

Kayıt Kuruluşunun İnternet Alan Adı Tahsisindeki Rolü

Kayıt kuruluşları, kişilerden aldıkları alan adı başvuru talebini takiben TRABİS (TR Ağ Bilgi Sistemi) üzerinden alan adı tahsisi için gerekli işlemleri gerçekleştirecektir. Kişilere, yapılacak olan alan adı tahsisleri belgeli veya belgesiz olarak iki yöntem kullanılarak yapılmaktadır.

Belgesiz alan adı tahsislerinde “ilk gelen ilk alır” kuralı geçerli olacaktır. İlk gelen tespit edilirken alan adı başvurusunun TRABİS’e (TR Ağ Bilgi Sistemi) ulaştığı an esas alınacaktır. Belgeli alan adı tahsisinde ise ilgili bilgi ve/veya belgelerin başvuru sahibi tarafından kayıt kuruluşuna verilmesini ve bu bilgi ve/veya belgelerin TRABİS’e (TR Ağ Bilgi Sistemi) ulaştırılmasını takiben tahsis gerçekleştirilmektedir. Belgeli alan adı tahsisi için en bilinen örnekler “.av.tr, .edu.tr, .gov.tr” uzantılı alan adlarıdır. Örneğin hukuk bürosu için alan adı alınırken avukatlık mesleğini icra eden avukatlar bunu ispatlayacak kimlik veya avukatlık ruhsatnamesi gibi belgeleri TRABİS’e ulaştırmalıdır. 

TRABİS (TR Ağ Bilgi Sistemi) üzerinden başvuru işlemlerini tam ve doğru olarak tamamlayan ve ücretini ödeyen alan adı başvuru sahibine kayıt kuruluşu tarafından ilgili alan adı tahsis edilecektir. Bu tahsis kişilere, bir defada en az bir en fazla beş yıl süreyle gerçekleştirilmektedir. Alan adı tahsis süresinin bitmesine asgari olarak üç ay kala kayıt kuruluşu, alan adı sahibini asgari elektronik posta yoluyla bilgilendirecek ve alan adı sahibinin yenileme işlemini gerçekleştirmesini talep edebilecektir.

Kayıt Kuruluşunun Görev ve Yetkileri Nelerdir?

Kayıt kuruluşları, İnternet Alan Adları Yönetmeliği’nin 16. maddesi ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Kayıt Kuruluşu başlıklı 16. madde uyarınca Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), kayıt kuruluşlarının taşıması gereken nitelikleri, uyması gereken kuralları ve diğer hususları tespit etmekte ve bunları internet sitesinden ve gerek olduğu hallerde diğer uygun araçlarla kamuoyuna duyurmaktadır.

Kayıt kuruluşu olmak isteyen taraflar, bu yetkiyi kazanabilmek için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) başvuruda bulunmalıdır. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından gerekli şartları taşıdığı tespit edilen taraflara kayıt kuruluşu olarak faaliyette bulunabilmeleri için bir faaliyet belgesi düzenleyecektir.

Kayıt kuruluşları; alan adı başvurusu ve alan adının tahsisinin gerçekleştirilmesi, alan adı tahsisinin yenilenmesi, alan adı tahsis süresi bitmeden feragat etmek isteyen alan adı sahibinin feragat süreçlerinin yürütülmesi, alan adının iptali ve alan adının yeniden tahsisi ile satışı ve devri konularında görevli ve yetkili sayılacak, kişilerin talepleri üzerine iş ve işlemler gerçekleştirecektir. 

Kayıt Kuruluşunun Yükümlülükleri Nelerdir?

Kayıt kuruluşlarının yükümlülükleri, İnternet Alan Adları Yönetmeliği’nin Kayıt Kuruluşlarının Yükümlülükleri başlıklı 17. maddesinde düzenlenmiştir.

İlgili hüküm uyarınca kayıt kuruluşları aşağıda sayılan yükümlülükleri eksiksiz yerine getirmekle yükümlüdür. Bunlar:

• İnternet alan adlarına ilişkin mevzuata uymak,
• Kayıt kuruluşu olarak kullandığı cihaz ve sistemler ile sunduğu hizmetlerin erişebilirliğini, güvenliğini ve güvenilirliğini, bütünlüğünü sağlamak,
• Bireylere hizmet sunmak ve bu hizmetlere 7/24 eşit erişim imkanı sağlamak,
• Alan adı başvurusu ve diğer işlemlerin yürütülmesi sırasında kişilerden tam ve doğru bilgiler almak, bu bilgileri güncellemek, asgari yıllık olarak teyit etmek, bilgi değişikliklerini TRABİS (TR Ağ Bilgi Sistemi) üzerinden Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna (BTK) derhal bildirmek, bu bilgileri Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ve yasal olarak yetkili kılınan taraflar dışından hiçbir tarafa vermemek ve kişilerden alınma amaçları dışında kullanmamak,
• Kendisine yapılan alan adına ilişkin tahsis, yenileme, iptal gibi yukarıda da belirtilen görevleri arasındaki talepleri gerçek zamanlı ve TRABİS’te (TR Ağ Bilgi Sistemi) uygulanan yazılım standartlarına uygun olarak TRABİS’e (TR Ağ Bilgi Sistemi) iletmek,
• TRABİS (TR Ağ Bilgi Sistemi) üzerinden yürütülen, alan adına ilişkin işlemleri yerine getirirken gerekli özeni göstermek,
• Bireyleri alan adı başvurusu, tahsis, yenileme, iptal ve transfer vb. işlemler hakkında bilgilendirmek,
• Bireyler için rehberlik hizmetine kendi internet sitesi üzerinden ücretsiz erişim imkanı verilmesini sağlamak,
• Alan adına ilişkin işlemlerde elde edilen bilgi ve belgeleri alan adının kullanımının sona ermesinden itibaren ve her halde en az on yıl süreyle saklamak,
• Faaliyeti sona ereceği takdirde kayıt kuruluşları arası transfer işlemleri çerçevesinde gerekenleri yapmak ve elindeki bilgi ve belgeleri Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na tam zamanında teslim etmek,
• Her yılın mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait faaliyet raporunu Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) sunmak,
• Kuruluşunu tanıtıcı bilgileri, ilgili mevzuatı ve başvuru formunun örneğini kendisine ait “.tr” uzantılı alan adına sahip internet sitesinde ilgili tarafların ulaşabileceği şekilde ve güncel olarak bulundurmak,
• TRABİS’e (TR Ağ Bilgi Sistemi) entegre olan sistemlerini ve yedeklerini Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde bulundurmak,
• Alan adı ihtilaflarına ilişkin olarak kendisine iletilen mahkeme kararları ile Uyuşmazlık Çözüm Hizmet Sağlayıcı’nın (UÇHS) kendisine ilettiği ihtilafa konu alan adlarına ilişkin hakem veya hakem heyeti kararlarının gereğini yerine getirmek

Olarak sayılmaktadır.

Kayıt Kuruluşları Arası Transfer Nasıl Olmaktadır?

Kayıt kuruluşları arası transfer, İnternet Alan Adları Yönetmeliği’nin Kayıt Kuruluşları Arası Transfer başlıklı 20. maddesinde açıklanmıştır. İlgili hüküm uyarınca alan adı sahipleri, istedikleri takdirde hizmet aldıkları kayıt kuruluşunu değiştirebilecektir. Alan adı transferlerine ilişkin işlemler lokal olarak ilgili kayıt kuruluşlarının internet siteleri üzerinden gerçekleştirilebilmektedir. Aktarım yapılmak istenen diğer kayıt kuruluşu bu şekilde seçilebilmektedir.

Talep dışında bir kayıt kuruluşunun faaliyetlerine son vermesi veya son verilmesi durumunda faaliyet gösteren diğer bir kayıt kuruluşuna da zorunlu transfer gerçekleştirilebilecektir. Alan adı sahibi kayıt kuruluşları arası zorunlu transfer hallerinde bilgilendirilmelerini takiben gereken işlemleri (başka bir kayıt kuruluşuna transfer vb.) tamamlamakla yükümlü sayılacaktır.

Kayıt kuruluşları arasındaki transfer işlemlerine ilişkin uyuşmazlıklar ise Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından değerlendirilecektir.

Yukarıda hukuki açıdan önem ihtiva eden “İnternet Alan Adlarında Kayıt Kuruluşu Kimdir?” konusu genel bir çerçeveyle açıklanmıştır. “İnternet Alan Adlarında Kayıt Kuruluşu Kimdir?” konusu oldukça önemli ve hukuki danışmanlık alınması gereken başlıca konulardan biridir. Daha fazla bilgi ve danışmanlık için hukuk büromuzla iletişime geçebilirsiniz.