İçindekiler
Mesafeli Satış Sözleşmesi Nedir?
Günümüzde fiziki ticaretin yerini elektronik ticaret gibi farklı türlerde ticaret sistemleri almaya başlamıştır. Hem zamandan hem de mekândan tasarruf edilmesi nedeniyle bu ticaret sistemlerinin kullanımı yaygınlaşmasıyla birlikte mesafeli satış sözleşmesi hukuki düzenlemeye kavuşturulmuştur.
Günlük hayatta sıklıkla karşımıza çıkan mesafeli satış sözleşmesi, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’da sayılan tüketici sözleşmelerinden biridir. Tüketici ile satıcının eş zamanlı bir arada olmadan karşılıklı olarak satış sözleşmesi yapabilmelerini sağlar. Bu sözleşme tipi iletişim araçlarını kullanarak uzaktan kurulur.
Bu tür sözleşmeler çeşitli iletişim araçları vasıtasıyla taraflar bir araya gelmeden kurulur. Sözleşmeye konu olan mal veya hizmetin anında veya daha sonra ifa edilmesi istenebilir. Hangi iletişim araçlarının kullanılması gerektiği kanunda tek tek sayılmamıştır. Bu nedenle teknolojinin gelişmesiyle birlikte mesafeli satış sözleşmesinin daha çeşitli araçlarla meydana gelmesi sağlanmaktadır.
Mesafeli Satış Sözleşmesinden Cayma
Mesafeli satış sözleşmesi uygulamada tüketiciler için birtakım riskler içermektedir. Bunun nedeni tüketicinin malı veya hizmeti sağlayacak satıcıyla karşı karşıya gelmemesidir. Telefon, mektup veya internet gibi çeşitli vasıtalarla taraflar görüşerek anlaşır. Malın fiziken görülmeden, hakkında yeterli araştırma yapılamadan sunuluyor olması tüketici için sorun oluşturabilir. Bu nedenle tüketiciyi hukuken korumak adına tüketicinin sözleşme ve edim yani mal veya hizmet hakkında aydınlatılması ve kendisine cayma hakkının verilmesi koruma yöntemleri hüküm altına alınmıştır.
Mesafeli satış sözleşmesinde tüketici hiçbir gerekçe göstermeden sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Tüketici, 14 gün içerisinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. 14 günlük süre, mal teslimi gerektiren hallerde malın teslim alındığı tarihten başlar. Diğer sözleşme türlerinde ise sözleşmenin yapıldığı günden itibaren başlar. Bu süreye uymak hukuken büyük önem arz etmektedir. Aksi takdirde hak kaybı yaşamanız muhtemeldir.
Bu hakkın kullanılması durumunda satıcı almış olduğu satış bedelini ve tüketiciyi borçlandıran belgeleri iade etmek zorundadır. Bu hususları cayma talebinin kendisine ulaştığı günden başlayarak en geç 15 gün içinde yerine getirmelidir. Bu esnada tüketiciden masraf talep edemez. Satıcı tüketicinin sahip olduğu bu cayma hakkını engelleyici veya zorlaştırıcı hareketlerde bulunamaz.
Satıcının iade edeceği malı geri almak ise tüketicinin üzerine düşmektedir. Tüketici, 20 gün içerisinde malı geri almakla yükümlüdür. Örneğin satıcı kargo ile malı geri gönderdiyse tüketici gerekli özeni göstererek malı teslim almalıdır.
Ancak kimi sözleşmelerde ve bazı hallerde cayma hakkı kullanılamamaktadır. Cayma hakkı süresi sona ermeden önce tüketicinin bizzat onayıyla söz konusu hizmetin ifasına başlanan bir hizmet sözleşmesi buna örnektir. Aynı zamanda irade serbestliği gereğince taraflar kendi aralarında cayma hakkına ilişkin hususları sözleşme esnasında kararlaştırabilirler. Ayrıntılı bilgi için hukuki danışmanlık almanızı tavsiye ederiz.
Mesafeli Satış Sözleşmesinin İfası ve Malı Teslimi
Mesafeli satış sözleşmesinin muhakkak ücret karşılığında yapılması gerekir. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, satıcı veya sağlayıcı, tüketici tarafından kendisine siparişin iletildiği günden itibaren en geç otuz gün içinde sipariş konusunu ifa eder.
Mesafeli satış sözleşmesinde tüketicinin siparişi satıcı veya sağlayıcı olan tarafa ulaştığında bu tarihten itibaren taahhüt edilen süre içerisinde borçlandığı edimi yerine getirmelidir. Bu tarihten itibaren satış konusu olan malı veya hizmeti belirtilen sürede hazır hale getirmelidir. Bu süre hizmetin özelliklerine göre değişiklik arz etse de mal satışı söz konusu olduğunda 30 günü geçemez.
Satıcı bu süre zarfında yükümlülüklerine yerine getirmez ise tüketici mesafeli satış sözleşmesini feshetme hakkına sahip olur. Fesih hakkının kullanılmasıyla birlikte satıcı teslimat masrafları da dahil olmak üzere tüketicinin tahsil ettiği tüm ödemeleri tüketiciye iade eder. Bu iade işleminin süresi 14 gündür.
Borcun nerede ve ne zaman ifa edileceği taraflar belirler. Genellikle satıcı tüketicinin kendisine verdiği adrese ürün teslimini yapar. Ücreti ise tüketici genellikle ürün gelmeden önce satıcıya ulaştırır.
Satıcı, tüketiciyle anlaştığı ürün yani borç konusu dışında başka bir edimi tüketiciye sunamaz, tüketicinin başka bir edimi kabul etme zorunluluğu yoktur. Zaman zaman bazı internet sitelerinde yapılan alışverişlerde satıcıların farklı ürün göndermesi sorunu gündeme gelmektedir. Bu durumda tüketiciler sahip oldukları hakları kullanarak mağduriyet yaşamaktan kurtulabilirler.
Mesafeli Satış Sözleşmesinde Zarardan Kim Sorumlu Olur?
Kural olarak borçlanılan edim gereği gibi ifa edilmelidir. Mesafeli satış sözleşmesinin risklerinden biri olarak bazen sözleşmeye konu olan mal veya hizmetin, taraflarca anlaşıldığı gibi yerine getirilmemesi sorun yaratmaktadır.
Satıcının malı tüketici dışında başka bir kişiye teslim etmesi halinde meydana gelen zarardan satıcı sorumludur. Tüketici malın kendisine teslimini isteyebileceği gibi kendisinden başka belirlediği üçüncü kişiye teslimini isteyebilir. Satıcı muhakkak tüketicinin kendisine veya belirttiği kişiye malı teslim etmelidir. Bazı hallerde tüketicinin satıcının belirlediği taşıyıcı dışında başka bir taşıyıcıyla kendisine teslim edebilmesini istemesinde engel yoktur. Ancak bu nedenle gündeme gelebilecek kayıp veya hasar gibi zararlardan satıcıyı sorumlu tutmak mümkün olmayacaktır.
Bazı durumlarda ise mesafeli satış sözleşmesine konu olan borç ne satıcının ne de tüketicinin kusuru olmadan, onlara atfedilebilecek bir sebep olmadan zarara uğrayabilir, değeri düşebilir veya imkansızlaşabilir. Muhtemel hak kayıplarının önüne geçebilmek için hukuki yardım talep edebilirsiniz.
Mesafeli Satış Sözleşmesinde Tüketicinin Bilgilendirilmesi
Mesafeli satış sözleşmesinde tüketiciyi olası risklerden korumak adına kanunda birtakım yükümlülüklere yer verilmiştir. Bu yükümlülüğün başında tüketiciyi bilgilendirmek gelmektedir. Tüketici her ne kadar satıcıyla fiziki anlamda yüz yüze gelmeden bir sözleşme yapmakta olsa da tüketici bu sözleşme hakkında gerektiği gibi aydınlatılmalıdır.
Tüketici sözleşmeyi veya kendisine gelen sözleşme önerisini kabul etmeden önce sözleşmeyle alakalı ayrıntıları öğrenmelidir. Sipariş onaylandığı takdirde ödeme yapma yükümlülüğü altına gireceği tüketiciye aktarılmalıdır. Bu bilgilendirme açık ve net bir dilde olmalıdır. Mesafeli satış sözleşmesindeki bu aydınlatma yükümlülüğü bizzat satıcı veya sağlayıcı tarafından yerine getirilmelidir. Bu yükümlülük günlük hayatta sözleşmenin tarafları arasında en çok gündeme gelen sorunlardan biridir. Genellikle tüketici birtakım itirazlarda bulunarak kendisinin yeterince bilgi verilmediğini iddia eder. Bu durumda ispat yükü satıcı veya sağlayıcıya aittir. Böylece tüketiciyi satıcıya karşı korumak mümkün hale gelir.
Tüketiciye iletilmesinin zorunluluk arz ettiği hususlar aşağıda yer almaktadır.
- Satıcı veya sağlayıcının erişim bilgileri
- Sözleşme konusu olan mal veya hizmetin temel nitelikleri
- Mal veya hizmetin fiyatı (vergiler dahil olmak üzere)
- Varsa teslim masrafları
- Ödeme yöntemleri ile ilgili bilgi
- Teslim veya ifa ile ilgili bilgi
- Cayma hakkı ve kullanılması şartları
- Varsa ilave maliyetler
- Taahhüdün geçerlilik süresi veya sürekli veya dönemsel edimlerde sözleşmenin asgari süresi
- Sözleşmenin fesih şartları
- Tüketicinin şikâyet ve itirazlarını iletmesine dair bilgi
Tüketici Bilgilerinin Saklanması
Mesafeli satış sözleşmesinde satıcı veya sağlayıcı, sözleşmede düzenlenen cayma hakkı, bilgilendirme ve teslimat gibi hususlara ilişkin yükümlülüklerine dair bilgi ve belgeleri saklamak zorundadır. Bu saklama zorunluluğu 3 yıl ile sınırlandırılmıştır. Sistem üzerinden satıcı ve tüketicinin sözleşme kurmasına aracılık edenler de bu bilgileri saklamakla mükelleftir.
