İçindekiler
İhtarname Çekme Nedir?
Noterden ihtar çekme olarak de bilinen ihtarname gönderme incelikleri olan ve dikkat edilmesi gereken noktalara sahip bir hukuki işlemdir. İhtarnamenin içerdiği beyanlar kişinin haklılığına ispat teşkil edebileceği gibi yanlış kullanılan en ufak bir ibarede kişiyi haksızlığa sürükleyebilecek bir yapıda ihtarname bu özelliği ile de kişilerin profesyonel bir hukuki yardım almadan adım atmaması gereken bir konudur. Noterden ihtarname çekme ile ilgili ayrıntılı olarak bilgi vermeye çalışacağımız bu makalemizde dikkat edilmesi gereken noktalara da değinmeye özen göstereceğiz.
Noterden ihtar çekme hakkında bilgi vermeden önce ihtarnamenin ne olduğunu açıklamakta fayda görmekteyiz. İhtarname, çeken kişinin kanun ya da sözleşmeden doğan haklarını karşı tarafa resmi yolları kullanarak ulaştırdığı tebligat olarak tanımlanabilmektedir. Yazılı olarak yapılması zorunlu olan ihtarnameler nitelikleri bakımından hem uyarıcı hem de haber niteliğinde belgelerdir. Aynı zamanda tanımı Noterlik Kanunu’nun 98. maddesinde yapılmış olan ihtarnameler, günlük hayatta hukuki ilişkilerin kullanılması açısından çoğunlukla başvurulan hatta kimi zaman zorunlu tutulan bir hukuki yoldur. Zorunluluk olarak ihtarname çekilmesinin öngörüldüğü durumlar sadece kanunda sayıldığı kadardır. Bunlar dışındaki hallerde ihtarname kişiye ispat hakkı verir, karşı tarafı ise şartları oluşması halinde karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde temerrüde düşürmüş olur. Halk arasında noterden ihtar çekme olarak da kullanılan ihtarnamenin bu şekilde anılmasının nedeni Noterlik Kanunu uyarınca ihtarname gönderebilecek kişinin noter olmasıdır. Kanunen sadece noterlere tanınmış olan ihtarname çekme yükümlülüğü başka bir makama devredilememektedir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus bu yetkinin yalnızca ihtarnamenin gönderimine ilişkin olduğu, bir diğer deyişle ihtarnamenin noterde düzenlenmesi gibi bir zorunluluğun olmadığıdır. Kısaca yinelemek gerekirse kişiler kendi başlarına ihtarname düzenleyebilirler, bu durumdaki kanuni tek zorunluluk ihtarnamenin noter aracılığıyla tebliğe çıkarılmasıdır.
İhbarname ve ihtarname olarak Noterlik Kanunu’nun 98.maddesinde yapılan tanıma göre bu iki kavramın farkı bulunmamaktadır. Hukuki nitelikleri açısından hiçbir fark barındırmayan ihtarname ve ihbarname terimleri aynı tanımı karşılayan iki sözcüktür. Bu iki kavramın tek farkı uygulamada meydana gelmekte olup; ihtarname ile karşı taraf ihtarnameyi çeken tarafın haklarını kullanacağı yönünden uyarılmakta, ihbarnamede ise tespiti sağlanmış bir hukuki durum karşı tarafa bildirilmekte yani ihbar edilmektedir. Ancak tekrar söylemekte fayda vardır ki; hukuki anlamda ihtarname ile ihbarnamenin farkı yoktur. İkisi de noter aracılığıyla karşı tarafa tebliğ edilen ve hukuki hakların hatırlatıldığı bir resmi belgedir.
İhtarname Nasıl Yazılır?
Noterden ihtar çekme makalemizde ihtarnamenin tanımını yaptıktan sonra nasıl yazılacağı konusunda da biraz bilgi vermek istiyoruz. Hukuki olarak fayda sağlayacak, etkili bir ihtarname öncelikle haklarınızı ve bu haklar ne sebeple haiz olduğunu anlatmakla başlamaktadır. Hukuki durumun eksiksiz olarak anlatılması sizi hak kaybından koruyacak ve sahip olduğunuz hakları kullanabilmenizin önündeki engeli aşacaktır. Dikkat edilmesi gereken ise elbette ki bu bildirimde bulunurken amacını aşar nitelikte herhangi bir gereksiz unsura yer vermemek olacaktır.
İhtarnamede bulunması gereken zorunlu unsurlar yine Noterlik Kanunu’nun 106. maddesinde düzenlenmiş olup kanun maddesinde sayılan bu birkaç unsurun bulunmaması şekil şartına aykırılık meydana getirecektir. Bulunması mutlak suretle gerekli tutulan unsurlar olarak;
- İhtarnameyi çeken kişinin ad soyad ve açık adres bilgisi,
- İhtarnamenin gönderildiği kişinin ad soyad ve açık adres bilgisi,
- İhtar çekenin imzası,
- Tebligata ilişkin şerh,
- Noterin imzası ve mührü,
- İhtarnamenin işlem tarihi (bu tarihin hem yazı ile yazılması hem de sayı olarak belirtilmesi zorunludur) sayılmıştır.
Noterden ihtar çekme kolay gibi görünen ancak incelikleri yüzünden sizi felakete sürükleyebilecek nitelikte bir belgedir. Bu bakımdan somut olayın ayrıntılarını bilmeksizin internette örnekleri bulunan ihtarnamelerin doldurularak gönderilmesi son derece sakıncalıdır. Sizi temsil edecek ve bu konuda profesyonel davranabilecek bir avukatın yardımını almanız sürecin sağlıklı devam etmesini sağlamak adına çok önemlidir.
İhtarname Nasıl Çekilir?
Noterden ihtar çekme somut olaya göre şekillene bir hukuki yol olmakla birlikte noterden çekilen ve notere ilgili harç ve masraflar ödendikten sonra gerçekleştirilen bir belge gönderimidir. İhtarnamenin sonuç doğurabilmesi için bazı hallerde başka işlemlerin de yapılması gerekmektedir. En yaygın örneği evi terk eden eşe gönderilecek terk ihtarnamesidir. Özel boşanma sebepleri arasında sayılan terk nedeni ile boşanmanın gerçekleştirilebilmesi için öncelikle terk ihtarı çekilmesi gerekmektedir. Ancak bu ihtarnamenin hüküm doğurabilmesi için ihtarname ile birlikte terk eden eşin eve dönebilmesi için gerekli olan paranın da gönderilmesi gerekmektedir.
Bir başka örnek ise marka hakkı ihlali ihtarnamesi olarak karşımıza çıkar. SMK uyarınca marka hakkı sahibi marka hakkının ihlal ettiğini düşünen gerçek veya tüzel kişilere noter aracılığıyla ihtarname gönderebilmekte ve böylece açılacak olan marka hakkına tecavüzün tespiti davası başta olmak üzere tüm marka davalarında bu ihtarnameyi delil olarak sunabilmektedir. Her halde ihtarname çekilmeden önce mutlaka bir marka avukatı desteği alınmalı ve hatta en iyi marka avukatları ile çalışılmalıdır.
Noterden ihtar çekme işleminin gerçekleştirilebilmesi için notere gitmeden önce bir avukat yardımı ile hazırlamanızda fayda olan ihtarname metnini hazırlamış olmanız gerekmektedir. Zira birçok konuda noterin “düzenleme” yetkisi ve yükümlülüğü bulunmakta iken; noterler ihtarname düzenleme hizmeti vermemektedirler. Bu bakımdan notere gitmeden önce ihtarnamenizi ya da ihbarnamenizi yazılı olarak elinizde hazır bulundurmalısınız.
İhtarname Gönderdikten Sonraki Süreç
Noterden ihtar çekme her şeyden önce gönderilen kişiyi süre bakımından bir sınırlandırmaya tabi tutmaktadır. Bu bakımdan ihtarnameyi gönderen kişi ihtarnameyi çektiği karşı tarafı bu süreye uymaya zorlar nitelikte davranmaktadır. Belirtilen ve tanınan süre zarfında istenen şeyi yapmamış olan karşı tarafa dava açılabilir, dava açılması dışında ihtarname ile belirtilmiş başka herhangi bir yaptırım varsa o yaptırımlar uygulanabilir.
Somut vaka ile birlikte şekillenen bu durum terk ihtarında farklı sonuçlara bağlanırken devremülk ihtarında apayrı sonuçlara neden olmaktadır. Terk ihtarnamesi çekilen eşe 2 ay içerisinde dönmesi ihtarında bulunulmaktadır. Bu süreye uymayan ve eve dönmemekte direnen eş, bu özel boşanma sebebine dayalı olarak açılacak bir boşanma davasında tam kusurlu sayılacaktır. Devremülkün iptaline ilişkin ihtarname çekilmesi ile ise ihtarnamenin satıcıya ulaşması ile birlikte feshin tüm hüküm ve sonuçları bu anda doğmuş olacaktır. Bu ihtarname ile devremülk satışı iptal edilmiş, sözleşmenin feshi sağlanmış ve yapılan ödemelerin iadesine ilişkin faiz süresi işlemeye başlamış olacaktır. Noterden ihtar çekme sonrasında bu ihtarnamenin karşı tarafa ulaşmış olup olmadığının takibi ile karşı tarafın yansıttığı irade, süreç sonrasında gerçekleşecek hukuki aşamaların şekillenmesi için çok önemlidir.
Yurtdışına İhtarname
Noterden ihtar çekme konusunda merak edilen bir diğer husus ise yurtdışına ihtarname gönderilip gönderilemeyeceğidir. Öncelikle belirtmek gerekir ki yurtdışına ihtarname göndermek mümkündür ancak süre bakımından oldukça uzun bir zaman dilimi gerektirmektedir. Yurtdışına gönderilecek olan ihtarnameye ilişkin noter işlemlerinin ihtar çekilen yerin Valiliği’nce onanması gerekmektedir. Zaman bakımından olduğu kadar prosedür bakımından da zorlayıcı olan yurtdışı ihbarnamesi Valilik Makamınca yalnızca şekli olarak incelenmektedir. Onanan bu tebligat Valilikten sonra Dışişleri Bakanlığı’na gönderilmekte ve buradan sonra ise ilgili ülke konsolosluğuna gönderilerek oradan ilgilinin adresine tebliğe çıkarılır.
Yurtdışından Türkiye’de yaşayan birine yapılacak olan ihtarname ise yine aynı prosedürlerden ve varsa yabancı ülke hukukundaki farklılıklara tabi olarak gerçekleştirilir. Yurtdışından Türkiye Konsolosluğu’na gelen ihtarname bu konsolosluğun çıkaracağı tebligat ile ilgilisine ulaştırılır.
Noterden ihtar çekme ile ilgili önemli noktalara değindiğimiz ve ayrıntılı olarak açıklamalarda bulunduğumuz bu makalemiz hakkında merak ettiğiniz diğer tüm konular için bize ulaşabilirsiniz. Hak kaybına uğramamanız açısından hukuki destek almanızı ısrarla tavsiye ederiz.
