İçindekiler
Mobil uygulamalar; telefon, tablet veya saat gibi kablosuz mobil araçlardan kullanılabilen yazılımlardır. Bu yazılımlar özellikle mobil araçlar için tasarlanır ve genellikle bilgisayarda kullanılmaya elverişli değillerdir.
Mobil Uygulama Geliştirme Sözleşmeleri Nelerdir?
Mobil uygulama geliştirme sözleşmeleri, mobil uygulama geliştirilmesi talebinde bulunan müşteri ile mobil uygulama geliştirme hizmetini ifa edecek olan yüklenici arasında imzalanmaktadır. Bu sözleşmede müşteri bedel ödemeyi, yüklenici de bir mobil uygulama meydana getirmeyi taahhüt etmektedir. Bu sözleşmenin edimleri Türk Borçlar Kanunu madde 470 ve devamında düzenlenen eser sözleşmeleri ile paraleldir. Dolayısıyla, yüklenicinin eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bedel ödemeyi üstlendiği eser sözleşmelerindendir.
Geliştiricilerin Ortaya Çıkarılan Mobil Uygulama Üzerindeki Hakları
Yazılımlar, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu‘nun 2. maddesinde bilgisayar programı adı altında “eser” olarak düzenlenmiştir. Mobil uygulamalar da bir yazılım olduğundan, eser nitelikleri haizdir. Geliştiricilerinin geliştirip müşteriye sattığı eser üzerindeki hak sahipliğinin belirlenmesi açısından eserin;
- Genel kullanım amaçlı geliştirilip talep eden her kullanıcının satın alıp kullanabilmesi için piyasaya mı sürüldüğü (paket program),
- Yoksa belirli bir müşteriye özel olarak mı geliştirildiği önem taşımaktadır.
Belirli Bir Müşteriye Özel Geliştirilen Yazılımlar
Konumuz mobil uygulama geliştirme sözleşmeleri olduğundan ve bunların hazır yazılımların satışı niteliğinde olmadığı açık bulunduğundan bizim açımızdan önem taşıyan belirli bir müşteriye özel geliştirilen yazılımların durumudur. Burada eserin üzerindeki hakların kime ait olduğu tartışmalıdır. Özellikle yazılımın müşterinin işyerinde ve müşterinin çalışanlarının katkılarıyla geliştirildiği durumlarda yazılım üzerindeki hak sahibini tespit etmek güçtür. Burada müşterinin esere katkısının önemi göz önüne alınarak eserin ortak eser sayılıp sayılamayacağı her somut olaya göre farklılık gösterebilir. Dolayısıyla sipariş üzerine geliştirilen yazılımlar üzerindeki hak sahipliğini kendi içerisinde ikiye ayırarak incelemek gerekir:
- Eğer yazılımcı eseri müşterinin denetim ve gözetimi altında meydana getiriyorsa, müşteri ile aralarında bir iş sözleşmesi mevcuttur. İş sözleşmesine dayalı ilişkilerde meydana getirilen eserlerde, eser sahibi işveren yani müşteridir. Burada denetim ve gözetim ifadesi ile anlatılmak istenen yazılımcının müşterinin sürekli denetimi altında ve onun verdiği direktiflere birebir uyarak çalışması durumudur.
- Yazılımcının eseri müşterinin talepleri doğrultusunda ancak müşteriden bağımsız olarak geliştirdiği durumlarda taraflar arasında bir eser sözleşmesi olur. Eser sözleşmesi ile yüklenici müşterinin istediği eseri meydana getirme ve bu eser üzerindeki mâli hakları müşteriye devretme borcu altına girer. Bu durumda eser sahibi yüklenicidir ve mali haklarını usulüne uygun bir şekilde müşteriye devretmesi gerekir.
Hakların Devri
Eser sahibinin mali hakları; işleme hakkı (FSEK m. 21), çoğaltma hakkı (FSEK m. 22), yayma hakkı (FSEK m. 23), temsil hakkı (FSEK m. 24) , umuma iletim hakkı (FSEK m. 25) ile pay ve takip hakkıdır (FSEK m. 45). FSEK madde 48/1 uyarınca, “mali hakların kullanımı süre, yer ve içerik itibariyle sınırlandırılmış şekilde veya sınırlandırmadan, karşılık alarak veya karşılıksız şekilde başkalarına devredilebilmektedir.”
Hakların devri sözleşmesinin usulüne uygun bir şekilde hazırlanması önem teşkil eder. Sözleşme içeriğinde kaynak kodlarının kime ait olacağı, kaynak kodları üzerindeki mali hakların kimin tarafından nasıl kullanabileceği tartışmaya mahal vermeyecek bir şekilde açıkça yazılması gerekir. Şöyle ki, “FSEK 20 ve devamı maddelerince mali hakların tamamının devredildiğine” dair bir ibare geçerli kabul edilmeyecektir. FSEK’in 52. maddesi, “Mali haklara dair sözleşme ve tasarrufların yazılı olması ve konuları olan hakların ayrı ayrı gösterilmesi gerekmektedir.” hükmünü içermektedir. Mali haklara ilişkin bahsi geçen sözleşme ve tasarrufların yazılı şekilde yapılması ve hangi hakları konu edindiğinin açıkça belirtilmesi, kanun tarafından geçerlilik şartı olarak düzenlenmiştir.
Sözleşme Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Mobil uygulama geliştirme sözleşmeleri bahsettiğimiz üzere eser sözleşmeleridir. Bu sözleşmeler teknik bir alana dair olduğundan geleneksel ve alışılmış eser sözleşmelerine nazaran çok daha dikkatli şekilde hazırlanmaları gerekmektedir. Burada özellikle;
- sözleşmenin tanımlar kısmında bahsedilen kavramların çerçevelerinin iyi çizilmesi,
- iş sahibinin sorumluluğunda olan bir sistem üzerinde çalışılıyorsa iş sahibinin sorumluluklarının eksiksiz tespiti,
- yazılım geliştirmeleri üzerindeki fikri mülkiyet haklarının kapsamının doğru belirlenmesi,
- geliştirmenin aşamalarının yani her fazın faz tamamlama ve kabul testi için son tarihlerinin ve herhangi bir kısım için ödeme yükümlülüklerinin açıkça belirlenmesi,
- kabul testleri yani geliştiricinin veya müşterinin, fazın tamamlandığını doğrulamak için yapacağı testlerin içeriği netleştirilmesi gerekmektedir. Aksi halde hem iş sahibi hem de yüklenici açısından hak kayıpları oluşabilmektedir.
Mobil uygulama geliştirme sözleşmelerini özellikle fikri mülkiyet ve sözleşme içerisinde dikkat edilmesi gereken diğer meseleler açısından ele almış bulunmaktayız. Daha detaylı bilgilendirme için AEY Legal’e başvurabilirsiniz.
